Editie 10:
Mei skiednis nei de takomst
Ondanks de dagoverwinning op Stavoren zag Johannes MEETER met de komst van wederom een aangepaste zeilformule (Formule 2016: Sa = 2,15 x Lwl x (⅔Bwl+1,25+2T)) geen heil meer in de ‘Twee Gebroeders’, er zou in dezelfde setting 12m2 zeil ingeleverd moeten worden, en stapte na het kampioenschap van 2016 na drie jaar al over naar Huzum om daar op hun familieskûtsje ‘it Doarp Huzum’ [L 1650 N] te kunnen zeilen. Een nieuwe Langwarder schipper was binnen een maand snel gevonden. Jaap ZWAGA (1971) en het bestuur zette oude meningsverschillen aan de kant en een nieuwe samenwerking was een feit. Jaap moest een nieuwe bemanning samenstellen, omdat de oude ploeg grotendeels met Johannes naar Huzum en deels met Willem ZWAGA (1987) naar Leeuwarden mee was gegaan. De nieuwe ploeg was ook snel gevonden waarmee in de winter van 2016-2017 de ‘Twee Gebroeders’ een complete refit kreeg.
Afb.: De ‘Twee Gebroeders’ in 2017 in Grou en in 1947 in Heeg
Enig achterstallig onderhoud werd aangepakt in een loods van Peter de VRIES van UNIS Group in Grou. Een deuk bij de bakboord voorbolder in het boeisel werd hersteld, de kape en het kapke werden vernieuwd als ook de hakblokken door Roel WESTER en in samenspraak met Niels MOERKE werd benodigde ballast voor het schip berekend, ten behoeve van behoud vierkante meter zeil i.v.m. de nieuwe zeilformule. Meesterschilder Jilt HEIDSTRA uit Leeuwarden etaleerde zijn schildertechnieken door de spiegel en het kluisbord van een nieuwe eikenhoutimitatie te voorzien. En Schildersbedrijf Gerrit FEENSTRA uit Langweer paste dezelfde schildertechnieken met dezelfde kleuren toe voor de roefbetimmering. Beide op een door de bemanning aangebrachte grondlaag (opgezet met RAL 1001 Beige voor een nieuwere, lichtere, eikenkleur) werd door de meester-schilders een dunne transparante verflaag (1/3 lijnolie met 2/3 terpentine met pigment gebrande Siena en gebrande omber, daaraan toegevoegd een klein beetje (2%) siccatief en krijtwit) aangebracht waar zij met een kam, veer, penseel, daskwast en later gummilap patronen in maakten. Op deze manier werden nerven, vlammen en patronen van eiken nagebootst op de stalen romp en vurenhout betimmering. Het geheel werd afgewerkt met een waterdragende zijdeglans parketvernis die alles vastzette. Op advies van Lammert Uzn ZWAGA werd het plafond in de roef crèmewit (RAL 9001), de betimmering licht eiken, de kammenetsje met het erbij horende houtsnijwerk op de kop donkerbruin (RAL 8011), binnenkant van de kastjes oud groen, de hurdstee groen en de vloer met stapbank in de kleur ‘ossenbloed’. Lammert Uzn: “Ja, sa wie it eartiids”. Het schip had haar oude aanzien hiermee weer helemaal terug.
Afb.: De ‘Twee Gebroeders’ tijdens de Proloog 2017 met Jaap Zwaga aan het roer en Lammert en Jeen Zwaga voor de roef (foto: Martin de Jong)
Maar hoe zou het uitpakken met de nieuwe zeilformule 2016? Op 7 april werd in bijzijn van o.a. de Langwarder en oud bemanningslid Beene BLES van de Kommisje Amels SKS het skûtsje voor de nieuwe zeilformule opnieuw gemeten door Heine DEELSTRA bij Scheepswerf & Helling Ten WOUDE in IJlst. Door een optimale uitgerekende trim werd het verlies aan vierkante meter zeil beperkt tot 175m2. Hiervoor werd als enige skûtsje ca. 2,5 ton ballast in de vorm van o.a. 90 tot 25kg met stalen ponsdoppen (ijzerponsels) gevulde jerrycans toegevoegd aan het schip onder de 2,5 cm vurenhouten bûkdelling, waardoor de gemiddelde diepgang 29-42-45 cm (voor-midden-achter) werd. Ondanks deze door de SKS opgelegde bijzondere ontwikkeling, is Twee Gebroeders weer klaar voor het nieuwe seizoen 2017.
Afb.: Training van bemanning met ‘Twee Gebroeders’ klaar voor SKS Kampioenschappen 2017 hier in training met bemanning (foto: Tom Coehoorn)
Met de topklassering in 2015 was de ‘Twee Gebroeders’ na vele jaren terug op het niveau waar ze met Ulbe, Rienk en Lammert ZWAGA was, namelijk bovenaan. Rienk Ulbeszn mocht dit niet meer meemaken, Lammert en Jeen nog wel. Zij genoten van het succes van hun familieskûtsje, dat als door een mirakel was teruggekeerd en zich handhaafde. Met ook de terugkeer van Jaap ZWAGA aan het helmhout op zijn familieskûtsje gaat de ‘Twee Gebroeders’ weer in een oude vertrouwde originele ZWAGA kleurcombinatie met een enthousiaste gedreven nieuwe bemanning voor Langweer weer op naar nieuwe gloriejaren.
Frits JANSEN, mei 2017
Fokkemaat ‘Twee Gebroeders’
Stichting Foar de Neiteam
* Voor uitslagen van zeilwedstrijden t/m 2003 zie het boek “Om priis en eare” van Gosse Blom. De uitslagen vanaf 2003 zijn na te lezen op www.skutsjehistorie.nl waar het boek ook te downloaden is.
Voor aanvullingen kunt u contact opnemen met Frits Jansen: frits-j-jansen@tele2.nl